ชุมชมเก่าแก่อายุยาวนานกว่า 300 ปี นับตั้งเเต่สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ด้วยทำเลที่ตั้งเหมาะสม การคมนาคมสะดวก ทำให้มีคนไทยจีน-ญวน เข้ามาตั้งถิ่นฐานเป็นจำนวนมากทั้งข้าราชการ พ่อค้า คหบดี เกิดการผสมผสานทางวัฒนธรรมของคนต่างเชื้อชาติ ศาสนา

พื้นที่บ้านลุ่ม ครอบคลุมพื้นที่ประวัติศาสตร์ เมืองจันทบูร คือ บริเวณค่ายตากสิน ศาลากลางหลังเก่า ศาลวัดโบสถ์ เเละริมฝั่งแม่น้ำจันทบุรี ฝากตะวันตกตั้งเเต่ท่าสิงห์ ท่าหลวง ตลาดล่าง ซอยกระจ่าง และซอยศรีจันท์

เมื่อถนนเข้ามาแทนที่การสัญจรทางน้ำ ชุมชนริมน้ำจันทรบูรก็ค่อยๆลดเลือนบทบาทด้านการค้าและการคมนาคมประกอบกับการขยายเมืองการเกิดอัคคีภัยครั้งใหญ่เมื่อปี พ.ศ. 2533 การเกิดน้ำท่วมใหญ่เมื่อปี 2542 การค้าพลอยซบเซา เเละลูกหลานส่วนหนึ่งออกนอกพื้นที่ ส่งผลให้ชุมชนริมน้ำค่อนข้างเงียบเหงา ชาวชุมชนริมน้ำจันทรบูรได้ร่วมอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมและวิถีชีวิตดั้งเดิมทางศาสนา วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณี โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านศิลปะสถาปัตยกรรม มีการจัดเก็บข้อมูลทางสถาปัตยกรรมของชุมชน โดยความร่วมมือของสถาบันอาศมศิลป์ เเละวิทยาลัยเทคนิคจันทบุรีเพื่อการเรียนรู้ 

-